معرفی شهر دماوند
دَماوَند یکی از شهرهای استان تهران و مرکز شهرستان دماوند است. شهرداری دماوند در سال ۱۳۱۲ تأسیس شد. دماوند و اطراف آن به شماره ۵۶ در آثار ملی ایران در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ ثبت و همچنین به عنوان شهر نمونه گردشگری ایران نیز برگزیده شده‌است.
این شهر از رشد و توسعه قصبه دماوند به وجود آمده‌است، که به خط مستقیم در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی کوه دماوند و ۷۴ کیلومتری شرق شهر تهران قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۹۶۰ متر و توسط چند رود مشروب می‌شود، یکی از مشرق که از دریاچه تار سرچشمه می‌گیرد و دیگری از شمال غربی که از مشا و تیزاب سرچشمه گرفته و پس از پیوستن به یکدیگر رود دماوند را تشکیل می‌دهند.این شهر در شرق تهران و در فاصله ۴۶ کیلومتری از پایتخت ایران قرار دارد.
نام و ریشه‌شناسی
نام دماوند نامی کهن است که در طول تاریخ دچار دگرگونی‌های بسیار گشته‌است. در کارنامه اردشیر بابکان به صورت دنباوند و در کتیبه‌های ساسانی چون کتیبهٔ شاپور اول در نقش رستم و کتیبهٔ نرسی در پایکولی به صورت دُمباوَند و در کتاب جغرافیای موسی خورنی دُمباوَند آمده که ریشه در نام پهلوی آن دارد.
دماوند در مورد کوه به از دم زبان پهلوی به معنی گرما یا بخار و گاز است و وند که پسوند نسبت است تشکیل شده‌است و دارای معنی ظرفی که دارای گرما یا بخار است می‌باشد اما دربارهٔ نام‌گذاری شهر می‌توان گفت که دمب، دمبال، دما و دمال به علاوه آوند یا وند به معنای شهری است که دنباله ظرف یا دنباله کوه واقع شده‌است؛ بنابراین اگرچه نام کوه و شهر یکی است ولی دارای بار معنایی متفاوت می‌باشد. دماوند برای کوه به معنی ظرف آتش یا دارنده آتش یا بخار و برای شهر به معنی دنباله ظرف یا دنباله کوه واقع شده می‌باشد. این شهر از گذشته تا به امروز بر دامنه کوه واقع شده‌است.
دربارهٔ این نام کسروی عقیده دارد که: «دماوند و نهاوند شباهت زیادی به یکدیگر دارند: هر دو از دو کلمه ترکیب یافته و در کلمه وند در آخر شریک و یکسان می‌باشند، به‌علاوه در نام‌گذاری این دو آبادی دوری و نزدیکی را نسبت به جایی یا شهری میزان گرفته‌اند و آنچه که نزدیک بوده نهاوند و آن دیگری را دماوند گفته‌اند و نها یعنی پیش و روبرو و دما یعنی پشت و دنبال؛ بنابراین نهاوند یعنی شهر و آبادی یا قلعه ایستاده در پیش رو و دماوند یعنی شهر و آبادی یا قلعه ایستاده در دنبال و پشت»[۸] حمدالله مستوفی در کتاب نزهةالقلوب آورده‌است که دماوند قصبه‌ای است که آن را پشیان (و یا میشان) خوانند.
جغرافیا
دماوند از گذرگاه امامزاده هاشم که راه ارتباطی تهران به آمل محسوب می‌شود تا مسیر ارتباطی تهران به فیروزکوه و ساری واقع شده‌است. در میان مرکز شهر که از درختان پوشیده شده‌است رود تار جریان دارد که طغیان‌های آن در گذشته، چندین بار مرکز شهر را ویران ساخته‌است. این شهر همانند کوه آن از دید تاریخی در عراق عجم قرار گرفته‌است و متصل‌کنندهٔ آن با طبرستان و دیلم و قومس بوده‌است و یک شهر ییلاقی به حساب می‌آید. این شهر به همراه دهکده‌های اطراف آن در میان کوه‌های البرز مرکزی واقع شده‌اند.